H Αναγέννηση στη Μουσική και ο ρόλος του Φλάουτου

koko.jpg

Η περίοδος της Αναγέννησης τοποθετείτε χρονικά άπο τα μισά του 15* αιώνα ως το τέλος του 16* αιώνα . Σημαντικά γεγονότα αλλάζουν την εποχή εκείνη το πολιτισμικό επιστημονικό και πνευματικό πεδίο (η εφέυρεση της τυπογραφίας 1455 και μουσικής τυπογραφίας 1476 ,η ανακάλυψη της Αμερικής 1422 και η θρησκευτική μεταρρύθμιση 1517.

Σε αντίθεση με την περίοδο του Μεσαίωνα παρατηρείται μία στροφη προς τον ορθολογισμό ( η εποχή του Γαλιλαίου , του Κοπέρνικου και του Κεπλερ ) , αναδεικνύεται το αρχαίο ελληνικό πνέυμα και επιχειρείται η αναβίωσή του , η επιστήμη απομακρύνεται από την θρησκεία και η αισθητική ρόσο των εικαστικών όσο και των παραστατικών τεχνών επιδιώκει το »ωραίο» της κλασικής αρχαιότητας.

Το Φλάουτο στην Αναγεννησική μουσική

Με την άφιξη της Αναγέννησης παρατηρήθηκε μια καθοριστική αλλαγή σχετικά τόσο με τον χαρακτήρα της οργανοπαιξίας όσο και με το ρόλο της μουσικής γενικότερα. Σημαντικότερο στοιχείο το οποίο ώθησε την εξέλιξε των μουσκών οργάνων αποτέλεσε η απελευθέρωση την οργανικής μουσικής από τη φωνή. Ενώ προς της Αναγέννησης δημοφιλέστερη χρήση των οργάνων ευνιστούσε η συνοδεία της φωνής , πλέων έγινε σύνηθες για τους οργανοπαίχτεςνα προσαρμόζουν φωνητικά κομμάτιαστα μέτρα των οργάνων τους , κάτι το οποίο επεκτάθηκε σε μορφή όπως τα μοτέτα και τα μαδιγάλια σε τέτοιο βαθμό ώστε συχνά στις εκδόσεις τους να αναγράφεται η υπόδειξη (για φωνή και όργανο ) . Τέτοιοι πειραματισμοί συνέβαλαν στον καθορισμό συγκεκριμένου στυλ και τεχνικής για κάθε όργανο αποκλειστικά για όργανο. Το γεγονος αυτό οδήγησε επίσης στη δημοσιευση μεθόδων για τη διδασκαλία και ατομική βελτίωση της τεχνικής του οργανοπαίχτη.

Για το πλαγιο Φλάουτο η πρώτη δημοσίευση μιας τέτοιας μεθόδου ελαβε χώρα το 1535 , από το Ιταλό Sylvestro di Ganassi. Όσον αφορά το γενικότερο πολιτικό και κοινωνικό κλίμα της εποχής η Μεταρρύθμηση του Λούθηρου συντέλεσε στην αποδέσμευση του αλφαβητισμού και της μουσικής διαπαιδαγώγησης από τα ανώτερα κοινωνικα στρώματα εφόσον βλέψης των Μεταρρυθιστώνήταν η ευκολη πρόσβαση του  λαούσε θρησκευτική λειτουργία δραστηριότητα . Ηφιλοδοξία αυτή σε συνδυασμό με την άνοδο της τυπογραφίας στην Ευρώπη συντέλεσε στη σημιουργία ευρύτερης βιβλιγραφίας σχετικα με τα μουσικά όργανα  της εποχής εν γένει και το φλάουτο ειδικότερα.

New Bitmap Image

Οικογένεία ομοειδών πλάγιων φλάουτων

Χαρακτηριστικάτης μουσικής της Αναγέννησης

  • Περεταίρω ανάπτυξη της πολυφωνίας
  • Εμφανίζεται ο διαχωρισμός των φωνών σε σοπρόνο ,άλτο ,τενόρο και μπάσο
  • Η οργανική μουσική αρχίζει να αποκτά αυτονομία
  • Τα διαστήματα τρίτης και έκτης εδραιώνονται βαζοντας τα θεμέλια για τη χρήση της τρίφωνηςσυγχορδίας

Τα Σημαντικότερα είδή της μουσικής της Αναγέννησης

  • Μαρδιγάλι : μία τετράφωνη σύνθεση με οργανικήσυνοδεία
  • Μοτέτο : πολυφωνική χορωδιακή σύνθεση, βασισμένη αρχιά σε μία προϋπάρχουσα μελωδία ( είτε κοσμική είτε θρησκευτική ) που ονομάζεται cantus firmus. Στη όψιμη μορφή του εμφανίζεται με τρεις εως έξης φωνές και συχνά χωρίς  cantus firmus.
  • Λειτουργία : μουσική επένδυση των βασικών μερών της ρωμαιοκαθολικής λειτουργίας, συνήθως τετράφωνη σύνθεση με cantus firmus δανεισμένο από λειτουργικά μέλη ή κοσμικά τραγούδια.

Σημαντικοι συνθέτες της Αναγέννησης

  • Giovanni Pierluigi da Palestrina (1525- 1594 ) O Palestrina είναι γνωστός συνθέτης της Αναγέννησης με τον οποίοτο πολυφωνικό ύφος φτάνει στην κορύφωση του . Συνέθεσε πάνω από 100 λειτουργίες ,επτά βιβλία με μοτέτα και πολλά άλλα θρησκευτικά κυρίως έργα. Σύμφωνα με την παράδοση ο Palestrina συνέθεσε την Λειτουργία του Πάπα Μάρκελλου(Missa Papae Marcelli) για να πείσει την Εκκλησιαστική σύνοδο του Τριδέντο μα μην απογορεύσει την πολυφωνία.
  • Orlando di Lasso (1532-1603 ) O Orlando di Lasso ήταν αρχιμουσικός στη Ρώμη . Συνέθεσε περισσότερα από 600 θρησκευτικά έργα και εξίσου πολλά κοσμικά.
  • Clement Janequin(1480-1558 )
  • Heinrich Issak ( 1450-1517 )
  • Andrian Wilaert (1490-1562)
  • Andrera Gabrielli ( 1515-1586

Οργανική μουσική της Αναγέννησης 

Η τελειοποίηση κάποιον μουσικών οργάνων οδήγεί τους συνθέτες σε πειραματισμούς για την δημιουργία ανεξάρτητης οργανικής μουσικής. Εμφανίζονται τα πρώτα σύνολα οργανικής μουσικής που αποτελούνται συνήθως από όργανα της ίδιας οικογένειας. Περιστασιακά εμφανίζονται ομάδες οργάνων από διαφορετικά είδη που προοιωνίζουν την δημιουργία της ορχήστρας. Τα οργανικά σ ύνολα παίζουν συνήθως κοσμική, χορεθτική μουσική συχνά με μελωδίες από γνωστά φωνητικά έργα της επόχης.

Σημαντικά όργανα της εποχής της Αναγέννησης

    • Αναγεννησιακό Λαούτο
    • φλογέρες με ραμφος
    • βιόλα ντα γκάμπα
    • γκάιντα
    • Hurdy gurdy
    • Shawm
    • Crumhorn
    • Rackett
    • Αναγεννησική Κορνέτα
    • και κρουστά

New Bitmap Image.jpg