Η περίοδος του Ρομαντισμού στην μουσική καλύπτει τον 19* αιώνα .Η ρομαντική μουσική εντάσσεται στο ευρύτερο πνευματικό κίνημα που εμφανίστηκε στο τέλος του 18ου αιώνα στη Γερμανία και χαρακτηρίζεται από έντονη στροφή στο συναίσθημα. Οι διανοητές ασχολούνται με την ατομική αλευθερία τη παιδεία την στροφή προς την φύση και την απελευθέρωση της εκφρασης των συναισθημάτων.Την εποχή αυτή στην Ευρώπη αναπτύσσεται και η έννοια του εθνικού κράτους σε αντίθεση με τους προηγούμενους πολυεθνικούς κρατικούς σχηματισμούς . Η έννοια του έθνους γίνεται πιο συνειδητή και οδηγεί τους λαούς ναεπικεντρώνονται στα μουσικά χαρακτηριστικά της λαϊκής μουσικής. Αποτέλεσμα των τάσεψν αυτών είναι η διμιουργία των Εθνικών Σχολών της Μουσικής. Ταυτόχρονα ενισχύεται η δύναμη της αστικής τάξης και φυσικά η ανάμειξη της στην καλλιτεχνική δημιουργία και πρόσληψη.Αυτό φέρνει μεγαλύτερο κοινό για τις διάφορες μουσικές εκδηλώσεις πράγμα που δημιουργεί την ανάγκη για μεγαλύτερες αίθουσες συναυλιών αλλά και μεγαλύτερα ορχηστρικά σύνολα.
Το φλάουτο και ο ρόλος του στο Ρομαντισμό
Ο Charles Nicholson και οι λοιποί καλλιτέχνες και εφευρέτες της εποχής του αποτέλεσαν το συνδετικό κρίκο μεταξύ του Κλασικισμού και του Ρομαντισμού όσο αφορά την ιστορία του πλάγιου φλάουτου . Βρισκόμενοι στο κατώφλι ανάμεσα στις δύο περιόδους οι επινοήσεις των ίδιων ,αλλά και οι κοινωνικοπολιτικές συνθήκες συχνα αλληλεπικαλύπρονται θολώνοντας το τοπίο για τον αρευνητή ο οποίος αποπειράται να καθορίσει με ακρίβεια τα χρονικά πλάισια της εξέλιξης του οργάνου.Το γεγονός αυτό αποτελεί ένα ακόμα παράδειγμα της συνεχούς ροή της μουσικής ιστορίας.Το αποτέλεσμα ωστόσο ήταν το ίδιο με παλαιότερα αν και σε πιο εξελιγμένη μορφή . Με έναυσμα το ανανεωμένο ενδιαφερων προ την ενορχήστρωση σε συνδυασμό με την πρόοδο της βιομηχανίας κατα τις αρχές του 19ου αιώνα παρατηρήθηκε επίσης πληθώρα κατασκευαστικών ιδεών αφού μαλιστα επρόκειτο για μια εποχή κατά την οποία ευνοούνταν και οι προτοβουλίες στη μουσική εκτέλεση και ερμηνείας.Οσο αφορά το πλάγιο φλάουτο συγκεκριμένα οι απόψειςγύρω από τις αιτίες για τις κατασκευαστικές του μεταβολές διίστανται κατά καποιο τρόπο. Ενώ είναι κοινή παραδοχή πως η μεταφορά των συναυλιών από τις αίθουσες των ευγενών στα μεγάλα συναυλιακά κέντρα μαζί με την αυξηση του όγκου της συμφωνικής ορχήστρας οδήγησε στην επιθυμία για μεγαλήτερη ένταση και δύναμη του οργάνου , ο Powell διατείνεται πως ήταν επιθυμία για ηχητική ευελιξία και η σύνθεση ολοένα και περισσότερων έργων σε δυσκολότερες για το φλάουτο τονικότητες που συνετέλεσε στην επιπλέον εξελιξη του κατά τις αρχές της Ρομαντικής περιόδου. Εν πάση περιπτώση το σιγουρο είναι πως πρόκείται για την εποχή κατά την οποία το φλάουτο εισήλθε στο τελικό στάδιο διαμορφωσης του, καθοριζοντας κατ’΄αυτόν τον τρόπο και τον τρόπο αξιοποίησής του.
Χαραξτηριστικά της Ρομαντικής Μουσικής
- Διευρυμένη και πιο πολύπλοκη αρμονία
- Εντονη χρήση των διαφόρων δυναμικών
- Εμφανίζονται τα πρώτα σημάδια ελεύθερης ατονικότητας
- Πειραματισμοί με ηχοχρωματικούς συνδυασμούς και με νέους ήχους(π.χ κρουστα)
- Χρήση μεγαλύτερων ορχηστρικών σχημάτων
- Προγραμματική μουσική
- Εθνικές σχολές
Σημαντικότεροι Συνθέτες του Ρομαντισμού
- Ριχαρντ Βαγκνερ (1813-1883) Γερμανός
- Τζουζέπε Βέρντι (1813-1901) Ιταλός
- Φραντς Λίστ (1811-18860) Ούγγρος
- Γκούσταβ Μάλερ (1860-1911) Αυστριακός
- Έκτωρ Μπερλιόζ (1803-1897) Γερμανός
- Ζωρζ Μπιζέ (1838-1857) Γάλλος
- Γιοχάνες Μπράμς (1833-1897) Γερμανός
- Γκαετάνο Ντονιτσέτι (1797-1848) Ιταλός
- Τζάκομο Πουτσίνι (1858-1924) Ιταλός
- Καμίγ Σαν Σανς (1835-1921) Ιταλός
- Φρεντερίκ Σοπέν (1810-1849) Πολωνός
- Ρόμπερτ Σούμαν (1810-1856) Γερμανός
- Γιόχαν Στράους (1825-1899) Αυστριακός
- Σεζάρ Φρανκ (1822-1890) Γάλλος
- Γκαμπριέλ Φωρέ (1845-1924) Γάλλος
- Πιότρ ιλιτς Τσαϊκόφσκι (1840-1893) Ρώσος
Σημαντικά μουσικά είδη της εποχής του Ρομαντισμού
- Όπερα
- Οπερέτα
- Συμφωνίες
- Συμφωνικό ποίημα
- Προγραμματική μουσική ( Περιγραφική μουσική τα χαρακτηριστικά ηχοχρώματα των οργάνων χρησιμοποινται και συμβολικά (π.χ χάλκινα=κυνήγι ,φλάουτο=πουλιά κτλ)
- Κονσέρτο
Μουσικά όργανα στον Ρομαντισμό
Τελειοποιούνται τεχνικά το πιάνο και τα πνευστά με σκοπό αφ’ ενός την παραγωγή περισσότερων φθόγγων και αφ’ ετέρου την συνατότητα παραγωγής περισσοτερο διαφοροποιημένης δυναμικής.
Χρήση περισσότερων κρουστών όπως : τρίγωνο, καμπάνες, γκονγκ κτλ. Για την δημιουργία ορχηστρικών εφέ που σχετίζονται και με τον προγραμματικό χαρακτήρα της μουσικής.
Στη πιο κάτω φωτογραφία βλέπουμε πως ήταν η Ορχήστρα στις όπερες του Βάγκνερ .
flutemania 